Nederland loopt achter in de transitie naar een circulaire economie, waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Tweejaarlijks publiceren zij de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER), met de stand van zaken rondom het bereiken van een circulaire economie. ¡°Terwijl grondstoffen steeds schaarser worden en circulaire markten zich onvoldoende ontwikkelen, blijft de vraag naar nieuwe materialen hoog.¡± Om de circulaire doelstellingen voor 2030 te halen, is dringend ambitieus beleid nodig. E-commerce retailers zullen zich moeten voorbereiden op strengere regelgeving en veranderende consumentenvraag.

Circulaire economie onvoldoende ontwikkeld

Volgens het PBL blijft de circulaire economie in Nederland achter. Sinds 2016 is er wel een lichte daling in het grondstoffengebruik te zien, maar in 2022 steeg het verbruik opnieuw door economische groei en geopolitieke spanningen. Veel circulaire producten vinden nog moeilijk hun weg naar de markt, wat opschaling belemmert.

Voor e-commerce betekent dit een dubbele uitdaging: enerzijds worden grondstoffen schaarser en duurder, anderzijds groeit de druk vanuit consumenten en wetgeving om duurzamer te opereren. Het PBL ziet kansen in effectiever gebruik van bestaande beleidsinstrumenten zoals producentenverantwoordelijkheid en circulaire aanbestedingen. Daarnaast adviseert het bureau om meer in te zetten op Europese maatregelen zoals het Right to Repair en de Ecodesign-verordening, die impact zullen hebben op de productie en verkoop van duurzame producten.

Impact op e-commerce: van productontwerp tot retourbeleid

Een belangrijk aandachtspunt is dat repareren van producten vaak te duur of omslachtig is, waardoor consumenten eerder kiezen voor goedkope, nieuwe producten zoals fast fashion en fast furniture. Het stimuleren van circulaire consumptie en betere reparatiemogelijkheden wordt daarom steeds belangrijker.

Het PBL adviseert onder andere:

• Meer focus op refurbished en gerecyclede producten, zodat circulaire alternatieven aantrekkelijker worden voor consumenten.
• Transparantie in de keten, zodat retailers kunnen aantonen waar hun producten vandaan komen en hoe duurzaam ze zijn.
• Nieuwe verdienmodellen zoals leasing of abonnementsdiensten, waarbij producten na gebruik worden teruggenomen en opnieuw worden ingezet.

Hoe kan onze sector inspelen op de circulaire economie

Naast strengere regelgeving wijst het PBL op toenemende leveringsrisico¡¯s van kritieke materialen, met name in sectoren zoals elektronica en transport. Innovatief materiaalgebruik en effici?ntere recycling zijn daarom noodzakelijk om afhankelijkheid van schaarse grondstoffen te verminderen. Door in te spelen op duurzamer productgebruik, recycling en hergebruik kunnen retailers zich onderscheiden en tegelijkertijd bijdragen aan een toekomstbestendige economie.

Met 2030 in zicht is de boodschap duidelijk: zonder concreet beleid en actie blijft Nederland achter op circulaire doelen. E-commerce retailers die nu stappen zetten, lopen straks voorop in een markt waar circulair ondernemen de norm wordt.